ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ

Κείμενα αυΤΟγνωσίας από ΤΟν μεγάλο σύγχρονο Άγιο της Εκκλησίας μας, για πρώτη φορά στην δημοτική. Ο άγιος Νεκτάριος, ακολουθώντας την παράδοση των φιλοκαλικών Πατέρων της Εκκλησίας μας, παρουσιάζει σε βάθος όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ψυχής, περιγράφοντας με ενάργεια τα πάθη και τις αρετές που εμφωλεύουν σΤΟ βάθος της.

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ 21
ΜΕΡΟΣ Α

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

Α
ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ
1. Περί της θείας πίστης σΤΟν ΧρισΤΟ 35
2. Περί της πίστης σΤΟν ΧρισΤΟ ως θείου δώρου 36
3. Περί ΤΟυ συνδέσμου της πίστης και της γνώσης
και περί ΤΟυ ότι η πίστη προηγείται της γνώσης 38
4. Περί της ασφάλειας που προέρχεται από την πίστη και της πληροφορίας που αντλούν από αυτή οι πισΤΟί για όσα δεν γίνονται αντιληπτά μέσω των αισθήσεων 41
5. Περί της αναγκαιότητας των έργων δηλαδή περί της ζωντανής πίστης 43
6. Για τα γνωρίσματα της αληθινής πίστης 45
7. Περί της γνώσης ΤΟυ Θεού μέσω της πίστης 46
8. Περί της δύναμης και ενέργειας της πίστης σΤΟν ΧρισΤΟ 48
9. Η εικόνα αυΤΟύ που πιστεύει σΤΟν ΧρισΤΟ 51
10. Η εικόνα ΤΟυ άπισΤΟυ 54
11. Η εικόνα της απιστίας 59
12. Η εικόνα αυΤΟύ που γνωρίζει ΤΟν Θεό και πράττει ΤΟ θέλημά ΤΟυ 61
13. Η εικόνα εκείνου που δεν γνωρίζει ΤΟν Θεό και δεν πράττει ΤΟ θέλημά ΤΟυ 65
14. Η εικόνα αυΤΟύ που πλουτίζει εν Θεώ 66
15. Η εικόνα αυΤΟύ που δεν πλουτίζει εν Θεώ, δηλαδή η εικόνα ΤΟυ υλιστή 69
16. Ο άπισΤΟς μέσα στην κοινωνία 73
17. Η εικόνα ΤΟυ πνευματικού ανθρώπου 78
18. Περί επιορκίας 79
19. Μελέτη περί βλασφημίας 82
20. Περί ευσέβειας και η εικόνα ΤΟυ ευσεβούς 88
21. Περί ασέβειας και ασεβούς 91
22. ΠΕΡΙ ΦΟΒΟΥ ΘΕΟΥ 93

Β
ΠΕΡΙ ΕΛΠΙΔΟΣ
1. Η εικόνα της ελπίδας 97
2. Η εικόνα εκείνου που ελπίζει σΤΟν Θεό 101
3. Η εικόνα της απελπισίας 104
4. Η εικόνα της απόγνωσης 107
5. Περί προσευχής 110
6. Περί υπομονής 115
7. Περί ΤΟυ πλούΤΟυ ΤΟυ θεοσεβούς 117
8. ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΚΑΛΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΛΙΨΕΙΣ 117

Γ
ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ
1. Περί θείου έρωτα 121
2. Περί θείας αγάπης 124
3. Περί αγάπης Θεού, ότι είναι θείο ιδίωμα και ότι απ’ αυτήν πηγάζουν όλα τα αγαθά 127
4. Εξομολόγηση πισΤΟύ 133
5. Περί δεισιδαιμονίας και δεισιδαίμονα 134
6. Περί ελλάμψεως 135

ΜΕΡΟΣ Β
ΗΘΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

Δ
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΗΘΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ
1. Ότι ο ηθικός νόμος είναι έμφυΤΟς, ότι οδηγεί στην τελειότητα και ότι είναι ΤΟ μέγισΤΟ αγαθό 139
2. Περί ΤΟυ ηθικού βίου ΤΟυ ανθρώπου και περί ΤΟυ ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση ΤΟυ ηθικό ον 141
3. Περί ΤΟυ ανθρώπου, που σαν φύσει ηθικό ον είναι και φύσει θρησκευτικό ον 145
4. Περί ΤΟυ κατά ΧρισΤΟν ηθικού βίου 149
5. Περί ΤΟυ ανθρώπου, ο οποίος πλάσθηκε δυνάμει ηθικά ελεύθερο ον και ότι οφείλει να αποβείκαι ενεργώς ηθικά ελεύθερος 151
6. Περί ΤΟυ καταλογισμού των πράξεων ΤΟυ ανθρώπου ως ηθικά ελεύθερης ύπαρξης 156
7. Περί ΤΟυ αυτεξουσίου και της ηθικής ελευθερίας 157
8. Περί της αληθινής ηθικής ελευθερίας και περί της επιφανειακής η ψευδούς ελευθερίας 159
9. Ο χαρακτήρες ΤΟυ ηθικά ελεύθερου και ΤΟυ ηθικά δούλου 166
10. Περί της ηθικής διαπλαστικής δύναμης της ηθικής ελευθερίας 171
11. Περί της ηθικής ελευθερίας που αναπτύσσεται με την ταύτιση ΤΟυ προσωπικού θελήμαΤΟς
με ΤΟ θείο θέλημα 173
12. Σχετικά με ΤΟ απαραβίασΤΟ ΤΟυ αυτεξουσίου 176
13. Περί ΤΟυ τρόπου με ΤΟν οποίο μπορούμε να παραμείνουμε ηθικά ελεύθεροι 183
14. Πώς ακολουθούμε ΤΟν Σωτήρα ΧρισΤΟ 185
15. Χαρακτήρας και επαγγελία ΤΟυ χριστιανισμού 191
16. Περί αμαρτίας 194
17. Ποιός ο λόγος για ΤΟν οποίο αμαρτάνουμε 200
18. Γιά ΤΟ ότι ο άνθρωπος, αφού πλάσθηκε κατ’ εικόνα Θεού, πλάσθηκε αγαθός και από τη φύση ΤΟυ ποθεί ΤΟ αγαθό 201
19. Για ΤΟ ότι η πλάνη οφείλεται σε αμέλεια 204
20. Περί μετανοίας 208
21. Περί υποταγής σΤΟυς νόμους 210
22. Περί πειθαρχίας 211
23. Περί παρακοής 212
24. Περί συνείδησης 213
25. Περί της συνείδησης της ψυχής 214
26. Περί της συνείδησης ΤΟυ ανθρώπου που αθετεί ΤΟν ηθικό νόμο 216
27. Περί πονηρής συνείδησης 217
28. Περί πωρώσεως της καρδιάς 218

ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ
ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ
Α. ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
1. Περί δικαιοσύνης 223
2. Η εικόνα ΤΟυ δίκαιου ανθρώπου 226
3. Η εικόνα της αδικίας 228
4. Η εικόνα ΤΟυ αδίκου 230
5. Χαρακτήρας ΤΟυ αδίκου (κατά τη Σοφία ΣολομώνΤΟς, κεφ. β ) 232
6. Περί πλεονεξίας και εικόνας ΤΟυ πλεονέκτη 234
7. Περί κλοπής και αρπαγής και περί κλέφτη και άρπαγα 236
Β. ΠΕΡΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ
1. Περί αληθείας 237
2. Η εικόνα ΤΟυ αληθινού ανθρώπου 239
3. Περί ψεύδους 241
4. Η εικόνα ΤΟυ ψεύτη ανθρώπου 242
5. Περί διαβολής 244
6. Περί δολίου ανθρώπου 245
7. Περί κατάκρισης 246
8. Περί λοιδορίας 248
9. Περί καταλαλιάς και καταλάλου 248
10. Περί συκοφαντίας και συκοφάντη 249

Ε
ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ
1. Περί σοφίας 251
2. Η εικόνα της φρόνησης 253
3. Η εικόνα ΤΟυ φρόνιμου 254
4. Η εικόνα ΤΟυ άφρονα 255
5. Περί μετριοφροσύνης 258
6. Περί ταπεινοφροσύνης 259
7. α. Περί νηφαλιότητας 261
β. Περί μεγαλοπρέπειας και εικόνας μεγαλοπρεπούς 262
8. Περί οίησης και οιηματία 263
9. Περί τύφου και τετυφωμένου 264
10. Περί υπερηφάνειας και υπερήφανου 265
11. Περί υψηλοφροσύνης και υψηλόφρονα 267
12. Περί αλαζονείας 268
13. Περί κενοδοξίας 268
14. Περί ισχυρογνωμοσύνης 270
15. Περί μεγαλορρημοσύνης και μεγαλορρήμονα 271
16. Περί αισχρολογίας και αισχρολόγου 272
17. Για την περιαυΤΟλογία 273
18. Περί πονηρίας 274
19. ΠΕΡΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΠΛΟΤΗΤΑΣ 275

ΣΤ
ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΘΥΜΙΚΟΥ, ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΥ ΒΟΥΛΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ
Α. ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΒΟΥΛΗΤΙΚΟΥ
1. Περί της χριστιανικής ευγένειας, δηλαδή της ευαγγελικής ηθικής τελειότητας 277
2. Η εικόνα ΤΟυ ευγενούς 279
3. Περί ανδρείας 281
4. Η εικόνα της ηθικής ανδρείας 282
5. Περί ηθικής ανανδρίας 284
6. Περί θάρρους και θράσους 286
7. Περί δειλίας 286
8. Περί ευΤΟλμίας, ΤΟλμηρίας και αΤΟλμίας 287
9. Περί ακακίας 288
10. Η εικόνα ΤΟυ άκακου 289
11. Η εικόνα ΤΟυ αγαθού ανθρώπου 290
12. Η εικόνα ΤΟυ κακού ανθρώπου 291
13. Περί θυμού 294
14. Η εικόνα ΤΟυ θυμώδους, ευέξαπΤΟυ και οργίλου ανθρώπου 296
15. Περί αυταπάρνησης 297
16. Περί ακεραιότητας 299
17. Περί αγαθής δόξας 301
18. Περί φιλοδοξίας και φιλόδοξου 303
19. Περί κενοδοξίας και κενόδοξου 304
20. Περί πάθους και εμπαθούς 306
21. Περί καρτερίας 307
22. Περί ανυπομονησίας 307
23. Περί έχθρας και εχθρού 308
24. Περί φθόνου 309
25. Η εικόνα ΤΟυ φθονερού 311
26. Περί μίσους 312
27. α. Ο χαρακτήρας αυΤΟύ που μισεί 313
β. Περί αμνησικακίας και αμνησίκακου 314
28. Περί μνησικακίας 315
29. Η εικόνα ΤΟυ μνησίκακου 315
30. Περί εκδίκησης 317
31. Περί ύβρεως και υβριστή 318
32. Περί έριδας και εριστή 319
33. Περί ζήλου αγαθού 320
34. Περί ΤΟυ κατ’ επίγνωση ζηλωτή 321
35. Χαρακτήρας ΤΟυ μη κατ’ επίγνωση ζηλωτή 322
36. Περί κακού ζήλου και ΤΟυ χαρακτήρα αυΤΟύ που έχει κακό ζήλο 323
Β. ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ
1. Περί της εν Κυρίω χαράς 325
2. Περί της χαράς ως καρπού ΤΟυ Παναγίου ΠνεύμαΤΟς 327
3. Περί αρετής 328
4. Η εικόνα της αρετής ΤΟυ χριστιανού 330
5. Η εικόνα ΤΟυ χριστιανού που τελειώθηκε στην αρετή 333
6. Η εικόνα ΤΟυ ενάρεΤΟυ 337
7. Περί φιλίας 339
8. Η εικόνα ΤΟυ φίλου 341
9. Περί ανειλικρινούς φίλου 343
10. Περί φίλου δόλιου, μοχθηρού και διεστραμμένου 344
11. Περί κολακείας 345
12. Περί έρωτα 347
13. Περί ελέους 349
14. Περί ελεημοσύνης 349
15. Η εικόνα ΤΟυ ελεήμονα 353
16. Η εικόνα ΤΟυ ανελεήμονα 355
17. Περί βασκανίας και βασκάνου 358
18. Περί ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας 360
19. Περί αγνωμοσύνης και αχαριστίας 361
20. Περί επιείκειας και επιεικούς 363
21. Περί ευσπλαχνίας 364
22. Περί ειρηνοποιού 366
23. Περί ειρήνης ΤΟυ Θεού 368
24. Περί μακροθυμίας 370
25. Περί πραότητας 372
26. Περί ανεξικακίας 373
27. Περί φιλαργυρίας 374
28. Η εικόνα ΤΟυ φιλάργυρου 375
29. Περί αυτάρκειας 378
30. Περί ακτημοσύνης και ακτήμονα 380
31. Περί φιλαυτίας 380
32. Περί μεμψιμοιρίας 382
33. Περί χαιρεκακίας 383
34. Περί σεμνοπρέπειας 384
35. Περί της ψευδοσεμνοπρέπειας 385
36. Περί υποκρισίας 387
37. Περί ανθρωπαρέσκειας 388

Z
ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ EΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟΥ
1. Περί εγκρατείας 391
2. Περί σωφροσύνης 394
3. Περί προσοχής 397
4. Περί απροσεξίας 399
5. Περί απράγμονος ησυχίας 400
6. Περί πνευματικής άσκησης 402
7. Περί αμέλειας 403
8. Περί επιμέλειας 405
9. Περί ΤΟυ κατά Θεόν πολιτεύεσθαι 406
10. Περί μοναχικής πολιτείας 408
11. Περί νηστείας 409
12. Περί αγιοσύνης 413
13. Περί μέθης πνευματικής 415
14. Περί μέθης 416
15. Περί συνήθειας αγαθής και συνήθειας κακής 418
16. Περί εμπαθούς και παράλογης επιθυμίας 420
17. Περί ακρασίας 422
18. Περί ασωτίας 423
19. Περί ακολασίας και ακόλασΤΟυ 424
20. Περί σιωπής 425
21. Περί αργολογίας 427
22. Περί γλωσσαλγίας 428
23. Περί αδολεσχίας και αδόλεσχου 428
24. Περί ευτράπελου 429
25. Περί γελώτων 430
26. Περί τρυφής και τρυφηλού 431
27. Περί τρυφής πνευματικής 432

ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΕ ΜΟΡΦΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ
ΠΡΟΣ ΕΥΣΕΒΙΑΝ ΜΟΝΑΧΗΝ 433

ΕΠΙΜΕΤΡΟ 459
ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ 469